Πώς αναγνωρίζεται η πατρότητα του τέκνου; Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να υπάρχουν; Τι συμβαίνει εάν το παιδί γεννηθεί εκτός γάμου; Ο δικηγόρος Βαγγέλης Κραμβουσάνος από το δικηγορικό γραφείο KT LEGAL εξηγεί.
Κατά τον Αστικό μας Κώδικα η συγγένεια του τέκνου με τη μητέρα του και τους συγγενείς της συνάγεται από τη γέννηση και μόνο. Δε συμβαίνει το ίδιο ωστόσο και με τον πατέρα του τέκνου και τους συγγενείς από τη δική του πλευρά. Η θεμελίωση της πατρότητας προϋποθέτει είτε γάμο (θρησκευτικό ή πολιτικό) ή σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης των γονέων, είτε σε κάθε άλλη περίπτωση αναγνώριση του τέκνου (δικαστική ή εκούσια).
Ένα παιδί γεννημένο κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης ή μέσα σε 300 μέρες από τη λύση ή την ακύρωση αυτών, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας ή τον άνδρα που συμβιώνει μαζί της αντιστοίχως. Το τεκμήριο της πατρότητας σε αυτή την περίπτωση είναι μαχητό, δηλαδή μπορεί να ανατραπεί αν ασκηθεί αγωγή για την προσβολή της πατρότητας, μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες (για τον πατέρα εντός 1 έτους από τη στιγμή που έλαβε γνώση του τοκετού και εντός 5 ετών σε κάθε περίπτωση και για τη μητέρα εντός 1 έτους από τοκετό ή εντός 6 μηνών μετά τη λύση ή ακύρωση του ή του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης) και υπό συγκεκριμένες ουσιαστικές προϋποθέσεις που ορίζονται στο νόμο. Σε περίπτωση θανάτου του παιδιού αποκλείεται το δικαίωμα άσκησης της παραπάνω αγωγής. Αν ωστόσο είχε ήδη ασκηθεί η αγωγή προ του θανάτου του παιδιού, τότε η δίκη συνεχίζεται από τον κληρονόμο του. Επίσης, δε δικαιούται να ασκήσει αγωγή προσβολής πατρότητας ο άνδρας που έχει ήδη αναγνωρίσει το τέκνο ως δικό του ή εκείνος που έδωσε τη συγκατάθεσή του για να υποβληθεί η σύντροφός του σε τεχνητή γονιμοποίηση.
Το παιδί που γεννιέται χωρίς γάμο ή σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης των γονέων του, εξομοιώνεται καθ’ όλα με τέκνο γεννημένο εντός γάμου ή συμφώνου, ακόμα και αν στη συνέχεια οι γονείς του ενωθούν νομικά με έναν από τους δύο αυτούς τρόπους, μόνο μέσω της αναγνώρισης του τέκνου (εκούσιας ή δικαστικής).
Κατά την εκούσια αναγνώριση ο πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει ως δικό του το τέκνο μόνο αν συναινεί σε αυτό και η μητέρα. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση γίνεται μόνο με τη δήλωση του πατέρα. Αν ο πατέρας έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση μπορεί να γίνει από τον παππού ή τη γιαγιά της πατρικής γραμμής. Τόσο η αναγνώριση όσο και η συναίνεση της μητέρας γίνονται με δήλωση ενώπιον Συμβολαιογράφου ή με διαθήκη, αυτοπροσώπως, χωρίς αίρεση ή προθεσμία. Ανάκληση των παραπάνω δηλώσεων απαγορεύεται και είναι εκ του νόμου ανίσχυρη. Την εκούσια αναγνώριση της πατρότητας μπορούν να προσβάλλουν πάντα αυτοπροσώπως α) το ίδιο το παιδί (μέχρι και 2 χρόνια μετά την ενηλικίωσή του) ή αν αυτό έχει πεθάνει οι κατιόντες του, β) ο καθένας από τους γονείς της μητέρας σε περίπτωση που η αναγνώριση έγινε χωρίς τη συναίνεσή της και εφόσον αυτή είχε πεθάνει ή ήταν δικαιοπρακτικά ανίκανη, και γ) ο παπούς ή η γιαγιά από την πατρική γραμμή που δεν έχει προβεί στην αναγνώριση του παιδιού, καθώς ο πατέρας είχε πεθάνει ή δεν είχε δικαιοπρακτική ικανότητα (μέσα σε 3 μήνες από τη γνώση της αναγνώρισης και μέσα σε 2 χρόνια σε κάθε περίπτωση).
Ως προς τη δικαστική αναγνώριση, η μητέρα έχει αυτοτελές δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή (εντός 5 ετών από τον τοκετό) την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της που γεννήθηκε εκτός γάμου ή συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης. Αν η μητέρα είναι ανήλικη και άγαμη, η αγωγή ασκείται από το νόμιμο εκπρόσωπό της. Το ίδιο δικαίωμα για άσκηση αγωγής έχει και το τέκνο, είτε με τη μητέρα του όσο είναι ανήλικο είτε αυτοπροσώπως μετά την ενηλικίωσή του και για 1 έτος από αυτή. Ο πατέρας ή -αν δεν ζει ή είναι δικαιοπρακτικά ανίκανος- οι γονείς του μπορούν να ασκήσουν την αγωγή για την αναγνώριση της πατρότητας, μόνο αν η μητέρα αρνήθηκε να συναινέσει κατά το στάδιο της εκούσιας αναγνώρισης της πατρότητας και εντός 2 χρόνων από την άρνηση αυτή.
Και στις δύο περιπτώσεις αναγνώρισης της πατρότητας που περιγράφονται ανωτέρω, το τέκνο έχει ως προς όλα θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο απέναντι και στους δύο γονείς και στους συγγενείς τους. Δηλαδή το παιδί αποκτά πλήρη συγγενικό δεσμό με τον πατέρα του και τους συγγενείς του πατέρα του, πλήρες εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα ως προς αυτούς του και δικαίωμα νόμιμης μοίρας. Περαιτέρω υπάρχει πλέον αμοιβαίο δικαίωμα διατροφής ανάμεσα στο παιδί και τους κατιόντες του και στον πατέρα και τους συγγενείς του και σχέση γονικής μέριμνας του πατέρα προς το παιδί με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αυτή συνεπάγεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου